2024 жылдың қарашасында Қазақстандағы ең төменгі күнкөріс деңгейі 49 756 теңге болып белгіленді. Бұл қазан айындағы көрсеткіштен (55 079 теңге) 9,7%-ға аз. Ұлттық статистика бюросының мәліметінше, бұл төмендеу азық-түлік бағасының арзандауына байланысты емес, азық-түлік тұтыну нормаларына енгізілген өзгерістерден туындаған, деп хабарлайды alataunews.kz.
Күнкөріс деңгейі қалай есептеледі?
Ең төменгі күнкөріс деңгейі адамның негізгі өмірлік қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін қажет ең төменгі шығындарды көрсетеді. Бұл көрсеткіш халықтың кедейлік деңгейін анықтауға және атаулы әлеуметтік көмекті есептеуге қолданылады.
Күнкөріс деңгейінің 55%-ы азық-түлік себетінен, қалған 45%-ы азық-түлікке жатпайтын тауарлар мен қызметтерден тұрады. Азық-түлік себетіне ет, балық, сүт, май, нан, көкөніс, жеміс-жидек, жұмыртқа, қант, шай және дәмдеуіштер сияқты 43 түрлі өнім кіреді. Есептеу кезінде ең төменгі тұтыну нормалары мен олардың бағасы ескеріледі.
Неліктен қарашада күнкөріс деңгейі төмендеді?
Азық-түлік тұтыну нормаларына енгізілген өзгерістер әсер етті. Қараша айында маусымдық өнімдер – қызанақ, қияр, қарбыз және жүзім – тұтыну нормаларынан алынып тасталды. Осы өзгерістер қажеттіліктер құнының азаюына себеп болды.
Сонымен қатар, 2023 жылдың желтоқсанымен салыстырғанда күнкөріс деңгейі 4,4%-ға өскен.
Өңірлер бойынша ең төменгі және ең жоғары көрсеткіштер:
- Ең жоғары күнкөріс деңгейі:
- Маңғыстау облысы – 60 561 теңге.
- Астана – 53 560 теңге.
- Алматы – 53 167 теңге.
- Ең төмен күнкөріс деңгейі:
- Түркістан облысы – 45 528 теңге.
- Ақтөбе облысы – 44 957 теңге.
- Қызылорда облысы – 44 625 теңге.
Жас ерекшелігіне қарай қажеттіліктер:
- 13 жасқа дейінгі балалар үшін – 40 018 теңге.
- 14-17 жас аралығындағы ұлдар үшін – 62 886 теңге, қыздар үшін – 48 188 теңге.
- 18 жастан асқан ерлер үшін – 59 145 теңге, әйелдер үшін – 46 959 теңге.
- Зейнеткерлер мен қарттар үшін – 46 548 теңге.
Бұл көрсеткіштер еліміздегі кедейлік деңгейін есептеп, әлеуметтік көмектерді жоспарлау үшін маңызды рөл атқарады.
