Егер қазақстандықтар көпшілік дауыспен «қолдап» дауыс берсе, атом электр станциясының құрылысы неге әкеледі, оны Балқаш жағасына салса не болмақ?
Бұл алдағы жексенбіде, жалпыұлттық референдум күні анық болады.
Бұл туралы Астанада өткен және мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «қандай нәтиже болмасын, қазақстандықтардың бұл таңдауы елеулі оқиға болады» деп атап өткен мәслихат депутаттарының форумы кезінде айтылды. Сонымен қатар, Қазақстан Президенті атом электр станциясын салу сияқты күрделі құрылыс туралы өз пікірін бірнеше рет айтып, әлемдік прогрестен тыс қалуға болмайтындығына, бірақ өз артықшылықтарын толық пайдалану қажеттігіне баса назар аударғанын айтты.
Сонымен қатар, жоба республиканың бүкіл тарихында өте ауқымды болуға уәде береді.
Ол референдум алдында өткізілген жұмыстарды атап өтті, оған қазақстандық қоғамның түрлі өкілдері қатысты. Оның ішінде, ең бастысы, ғалымдар мен сарапшылар.
Солардың бірі — ҚР Ұлттық ядролық орталығы бас инженерінің орынбасары Денис Зарва өз пікірімен бөлісті Caravan.kz онда ол не болу керек және неден өтпеу керектігін, сондай-ақ республика аумағында АЭС тұрғызылған жағдайда қазақстандықтарға не күту керектігін талқылайды.
— Ең алдымен, қазіргі заманғы атом электр станциялары — бұл экономиканы дамыту үшін қажетті өндірілетін энергияның негізгі элементтеріне мемлекеттің қажеттілігін қамтамасыз ете алатын тұрақты, жоғары технологиялық және экологиялық таза энергия көзі. Қазіргі уақытта, атом энергетикасы халық пен қоршаған орта үшін энергия өндірудің ең қауіпсіз әдісі ретінде танылды. Энергия ресурстарының үнемі өсіп келе жатқан тапшылығын, Қазақстан үкіметі ресми түрде қабылдаған көміртексіз энергетикаға көшу саясатын, сондай-ақ Қазақстанда шикізат ресурстарының, ғылыми-техникалық және өндірістік инфрақұрылымның болуын ескере отырып, Қазақстанда атом энергетикасын дамыту қисынды және табиғи қадам болып табылады. Атом электр станциялары жұмыс кезінде парниктік газдар шығармайды және көміртекті немесе газды электр станцияларына қарағанда отынды әлдеқайда аз пайдаланады, бұл көміртекті бейтараптық мақсаттарына ықпал етеді. Атом реакторлары тәулік бойы 60 жылдан астам жұмыс істей алады және электр энергиясының максималды мөлшерін өндіре алады. Энергетикалық қауіпсіздіктің нақты мақсатына сүйене отырып және Қазақстан әлемдегі ең ірі уран өндіруші болып табылатынын назарға ала отырып, Қазақстанда атом электр станциясын салу қолайлы шешім болып табылады. Бұл энергетикалық қауіпсіздікке тікелей әсер етеді, өйткені ол энергетика секторын әртараптандырады, қол жетімді энергия ресурстарының құны мен санына тәуелділікті азайтады және отын-энергетикалық базаны кеңейтеді. Қазақстанда атом электр станциясының құрылысы экономиканың барлық салаларына оң синергетикалық әсер етеді. Сондай-ақ жоғары технологиялық, ғылымды қажетсінетін технологиялар мен сабақтас салалардың жедел дамуына ықпал етеді.
Бұдан басқа, уранды тұтынудың ішкі нарығы қалыптасады, атом электр станциялары жылу бөлетін құрастырмаларды өндіру бойынша қолданыстағы қуаттарды кеңейтеді, сондай-ақ осы саладағы бұрыннан бар тәжірибеге қосымша Атом секторының әлеуеті дамитын болады.
Атом энергетикасын дамыту мәселесіне бүгінде әлемде елеулі көңіл бөлінетінін қосамын. Әлемнің 31 елінде 415 атом электр станциясы жұмыс істейді, бұл қолда бар өндіруші қуаттардың жалпы көлемінің шамамен 10% -. құрайды. Бүгінгі таңда әлемде ядролық реакторларды пайдаланудың 20000 жылға жуық тәжірибесі жинақталған. Сонымен қатар, 62 атом электр станциясының құрылысы жүргізілуде және МАГАТЭ болжамы бойынша 2050 жылға қарай Атом энергиясының үлесі 14% — дан асады.
Сондықтан 6 қазанға жоспарланған референдумда Қазақстанда атом электр станциясының құрылысына «қарсы» немесе «қарсы» ғана емес, елдің кешенді дамуы, энергетикалық қауіпсіздік және экологиялық жағдайдың айтарлықтай жақсаруы үшін дауыс берілетін болады, — деп атап өтті ғалым.
